Pozwolenie na pracę dla cudzoziemca – wszystko, co musisz wiedzieć

Chodzi o zezwolenie typu A i zezwolenie typu B. Dzięki lekturze dowiesz się, od czego zależy legalna praca cudzoziemców w Polsce, a także co należy zrobić, by spełnić wskazane w przepisach wymagania. Zapraszamy do lektury!

Kto powinien skorzystać z zezwoleń typu A i B?

O uzyskanie zezwoleń typu A lub B powinien starać się przedsiębiorca działający w Polsce, jeśli zamierza zatrudnić cudzoziemca, który jest obywatelem państwa nienależącego do Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego (z wyjątkiem Szwajcarii). Należy przy tym pamiętać, że przepisy ustaw mogą zwalniać cudzoziemca z obowiązku posiadania zezwolenia. Przedsiębiorca nie musi wtedy występować z wnioskiem o jego uzyskanie. Podstawowy katalog zwolnień przewiduje art. 87. ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Zgodnie z nim zezwolenie nie jest konieczne m.in., gdy cudzoziemiec:

• posiada status uchodźcy nadany w Rzeczypospolitej Polskiej;
• posiada zgodę na pobyt ze względów humanitarnych;
• posiada zezwolenie na pobyt stały w Rzeczypospolitej Polskiej;
• posiada zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej w Rzeczypospolitej Polskiej;
• korzysta z ochrony uzupełniającej w Rzeczypospolitej Polskiej;
• posiada zgodę na pobyt tolerowany w Rzeczypospolitej Polskiej;
• korzysta z ochrony czasowej w Rzeczypospolitej Polskiej;
• posiada Kartę Polaka.

Zezwolenia typów A i B nie są ze sobą tożsame – przedsiębiorca powinien skorzystać z jednego bądź drugiego w zależności od celu, który zamierza osiągnąć. Charakterystykę obydwu zezwoleń znaleźć można w rozporządzeniu Ministra Rodziny i Polityki Społecznej w sprawie zezwoleń na pracę i oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi (aktualne według stanu na lipiec 2023 r. pochodzi z 2022 r.).

Zezwolenie na pracę cudzoziemca typu A

Dokument dotyczy legalnej pracy cudzoziemców, wykonywanej na terenie RP na podstawie umowy z podmiotem, którego siedziba lub miejsce zamieszkania albo oddział, zakład lub inna forma zorganizowanej działalności znajduje się na terytorium RP (par. 2 pkt 1 rozporządzenia).

Aby uzyskać zezwolenie A, należy spełnić kilka wymagań (zob. art. 88c ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy):

• określona w umowie z cudzoziemcem wysokość wynagrodzenia nie może być niższa od wynagrodzenia pracowników wykonujących pracę na porównywalnym stanowisku lub porównywalnego rodzaju;
• wysokość miesięcznego wynagrodzenia nie może być niższa niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę;
• pracodawca ma obowiązek uzyskać od starosty (właściwego ze względu na miejsce pracy wykonywanej przez cudzoziemca) zaświadczenie o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych na podstawie rejestrów bezrobotnych i poszukujących pracy (jest to tzw. test rynku pracy, który zapewnia pierwszeństwo zatrudnienia obywatelom RP).

Zezwolenie na pracę cudzoziemca typu B

Zezwolenie dotyczy cudzoziemca, który wykonuje pracę polegającą na pełnieniu funkcji w zarządzie osoby prawnej wpisanej do rejestru przedsiębiorców lub będącej spółką kapitałową w organizacji albo prowadzeniu spraw spółki komandytowej czy komandytowo-akcyjnej jako komplementariusz. Dokument dotyczyć będzie także osoby, która w związku z udzieleniem jej prokury i przebywa na terytorium RP przez okres przekraczający łącznie 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy (par. 2 pkt 2 rozporządzenia).

Oprócz tego należy pamiętać, że firma, której członkiem zarządu, komplementariuszem lub prokurentem ma zostać cudzoziemiec, powinna (zob. art. 88c ust. 4 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy):

• w roku podatkowym poprzedzającym złożenie wniosku osiągnąć dochód nie niższy niż 12-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w województwie (ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego) oraz zatrudniać na czas nieokreślony i w pełnym wymiarze czasu pracy przez okres co najmniej roku poprzedzającego złożenie wniosku minimum dwóch pracowników, którzy nie podlegają obowiązkowi posiadania zezwolenia na pracę;
• wykazać posiadanie środków lub prowadzić działania pozwalające na spełnienie w przyszłości warunków określonych powyżej, w szczególności przez prowadzenie działalności przyczyniającej się do wzrostu inwestycji, transferu technologii, wprowadzania korzystnych innowacji lub tworzenia miejsc pracy.

Dokumenty potrzebne do pracy w Polsce

Niezależnie od rodzaju zatrudnienia procedura uzyskania pozwolenia na pracę dla cudzoziemca wiąże się z koniecznością złożenia odpowiednich dokumentów. Wspólne dla zezwoleń typy A i B są to:

• wniosek o wydanie zezwolenia na pracę cudzoziemca (składany zawsze przez pracodawcę bądź jego pełnomocnika);
• dokumenty potwierdzające tożsamość pracodawcy, np.:
  • kopię dowodu osobistego (w przypadku osoby fizycznej);
  • odpis z Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) lub innego właściwego rejestru (w przypadku osoby prawnej);
  • umowa spółki (w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji lub spółki cywilnej);
• kopia wszystkich wypełnionych stron z ważnego dokumentu podróży cudzoziemca bądź – jeśli cudzoziemiec nie dysponuje ważnym dokumentem podróży i nie ma możliwości jego uzyskania – kopia innego ważnego dokumentu potwierdzającego jego tożsamość;
• dowód wniesienia opłaty za wydanie zezwolenia (50 zł dla pozwolenia 3-miesięcznego bądź 100 zł – w przypadku pozwolenia na pracę powyżej 3 miesięcy);
• pełnomocnictwo (jeśli pracodawca nie składa wniosku osobiście).

Przedsiębiorca ma ponadto obowiązek załączyć do wniosku dokumenty potrzebne do pracy w Polsce właściwe dla wybranego typu zezwolenia. Ich wykaz znaleźć można w przywołanym wyżej rozporządzeniu Ministra Rodziny i Polityki Społecznej w sprawie zezwoleń na pracę i oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi (par. 9).

Procedura uzyskania zezwolenia na pracę

Procedura w sprawie uzyskania zezwolenia składa się z trzech podstawowych etapów:

1. złożenie wniosku wraz z załącznikami (można wypełnić wniosek online, wysłać go pocztą bądź złożyć go osobiście w urzędzie wojewódzkim) – prawo nie przewiduje terminu na złożenie wniosku, niemniej jednak należy pamiętać, że niekiedy procedura trwa nawet 2 miesiące;
2. sprawdzenie wniosku w urzędzie wojewódzkim – jeśli zawiera on braki formalne, urząd wzywa przedsiębiorcę do ich uzupełnienia w terminie 7 dni, po ich upływie wniosek pozostawia się bez rozpatrzenia;
3. wydanie decyzji przez wojewodę w formie decyzji administracyjnej – od decyzji można się odwołać w zwykłym trybie przewidzianym w Kodeksie postępowania administracyjnego (zob. art. 128 kodeksu).

Inne zezwolenia na pracę

Na zakończenie warto jeszcze zwrócić uwagę, że zezwolenia typu A i B nie są jedynymi, jakie przewiduje polski system prawny. Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej wyróżnia dodatkowo zezwolenia typu C, D, E oraz S. Trzy pierwsze dotyczą pracodawców, którzy działają poza granicami RP i delegują zatrudnionych do pracy w Polsce. Ostatnie to tzw. zezwolenie na pracę sezonową, czyli pracę w branżach uzależnionych od pór roku lub warunków atmosferycznych. Każdy typ zezwolenia wiąże się z nieco innymi wymaganiami prawnymi, od spełnienia których zależy legalność pracy cudzoziemców.