Praca sezonowa – kompendium wiedzy

Ograniczone możliwości podjęcia pracy mają przede wszystkim uczniowie i studenci. Nierzadko korzystają oni z szansy na zarobek w sezonie. Na czas przerwy wakacyjnej, bądź ferii mają okazję zdobyć dodatkowe fundusze na wymarzony cel. Pojawia się jednak sporo pytań na temat dorywczej formy zatrudnienia. Jakie prace sezonowe można wykonywać i gdzie – w Polsce czy za granicą? Jak od strony formalnej wygląda praca sezonowa? Jaka umowa i przepisy obowiązują w takim przypadku? Na wszystkie te pytania postaramy się odpowiedzieć w artykule!

Definicja pracy sezonowej

Z pewnością należałoby najpierw wyjaśnić samo pojęcie. Definicja tłumaczy, że praca sezonowa polega na podjęciu zatrudnienia we wskazanym czasie, tj. przez część roku związaną z konkretną jej porą i warunkami dla niej charakterystycznymi. Zatrudnienie to nie ma ciągłości. Już samo wyjaśnienie pojęcia w dużym stopniu odpowiada na pytanie o to, jakich prac sezonowych podejmują się osoby zatrudniające się za granicą i w Polsce. Będą to przede wszystkim czynności uzależnione od potrzeb przedsiębiorstwa, którego działalność zależy od zbiorów i plonów lub wydarzeń i ofert, które planowane są w konkretnym czasie i zależą od warunków atmosferycznych.

Jaką umowę podpisuje się przed podjęciem pracy sezonowej? Jakich przepisów należy przestrzegać? Czy praca sezonowa liczy się do emerytury? Jakie ogłoszenia znajdziesz na rynku?

Branża spożywcza a praca sezonowa

Dzięki definicji pracy sezonowej wiesz już, jaki ma charakter. Na tej podstawie możesz domyślać się, które branże najczęściej publikują ogłoszenia o poszukiwaniu pracowników. Warto jednak nieco bardziej przybliżyć temat potencjalnych prac tego typu, wykonywanych zarówno w kraju, jak i za granicą. Pracodawcy, którzy zatrudniają ludzi do pracy określanej jako sezonowa, działają w branży spożywczej, turystycznej, hotelarskiej, gastronomicznej i handlu. Produkcja żywności to proces składający się z wielu etapów, każdy z nich jest inny, wymaga nakładów siły oraz czasu.

Jakich czynności dotyczyć może umowa zawarta między pracodawcą, a pracownikiem? W przypadku branży związanej z żywnością, zakres jest bardzo szeroki i zróżnicowany. Mowa tutaj m.in. o sezonowych zbiorach, przetwórstwie oraz pracach na produkcji, np. przy sortowaniu lub pakowaniu jedzenia. Oczywiście wszystko musi się odbywać zawsze zgodnie z ustalonymi odgórnie przepisami. Niejednokrotnie to właśnie ogłoszenia o pomocy przy zbiorach stanowią najbardziej interesującą ofertę z punktu widzenia młodych pracowników, którzy upatrują w niej szansy nie tylko na zarobek, ale również możliwość wyjazdu, np. do atrakcyjnego miejsca za granicą.

Turystyka a praca sezonowa

Ze wspomnianej definicji wynika, że uwarunkowania atmosferyczne są ściśle związane z pracami wykonywanymi w danym sezonie. Od pogody natomiast uzależniona jest turystyka. W wakacje, w trakcie dłuższych weekendów oraz w czasie ferii zimowych, rośnie zapotrzebowanie na pracowników sezonowych. Pracują oni m.in. w handlu, np. przy sprzedaży pamiątek lub sprzętu turystycznego. Dotyczy to zarówno zatrudnienia w kraju, jak i za granicą.

Wiele hoteli i restauracji proponuje podpisanie umowy z osobami, które potrzebują pracy dorywczej. Sezonowa aktywność gości generuje potrzebę tymczasowego powiększenia zespołu współpracowników. W restauracjach zatrudnia się barmanów, kelnerów, a także pomoce kuchenne. W hotelach rośnie zapotrzebowanie na pracowników obsługujących gości, a więc osoby utrzymujące czystość i porządek w pokojach i w pomieszczeniach wspólnych oraz recepcjonistów, działających zgodnie z panującymi przepisami i regulaminami firmy. Na okres wakacyjny zatrudnia się też przewodników wycieczek, animatorów czasu wolnego, instruktorów kursów. Te ostatnie prace z kategorii sezonowych wymagają jednak pewnych kwalifikacji.

Praca sezonowa w przypadku osób młodocianych

Definicja nie wyjaśnia, kto może podjąć omawiany rodzaj zatrudnienia. Niektórych informacji, uzupełniających wiedzę na ten temat, trzeba szukać w aktualnych przepisach. Uczniowie i studenci to grupa, która najczęściej decyduje się na podjęcie pracy klasyfikowanej jako sezonowa. To, jakich zadań się podejmą i gdzie – w Polsce czy za granicą – w niektórych przypadkach nie zależy tylko od nich, ale przede wszystkim prawa i ich opiekunów. Istotny jest bowiem wiek pracownika. Przepisy mówią, że nie trzeba być pełnoletnim, by legalnie podpisać umowę, jaka stanowi podstawę zatrudnienia przy tego rodzaju pracach, jednak istnieją pewne ograniczenia.

Do pracy nie można przyjmować osoby poniżej 15 roku życia, z wyjątkiem ściśle określonych sytuacji: po ukończeniu przez nią szkoły podstawowej, jeśli w roku kalendarzowym, w którym ma być zatrudniona kończy 15 lat, jeśli zatrudnienie związane jest z przyuczeniem do zawodu – również w przypadku, gdy osoba nie ukończyła jeszcze szkoły podstawowej. W przypadku zadań sezonowych można zatrudniać osoby niepełnoletnie, które ukończyły 15 lat, jeśli charakter powierzonych im prac nie stwarza dla nich zagrożenia zdrowia, życia i rozwoju psychofizycznego, a także nie utrudnia im wypełniania obowiązków szkolnych. Pracodawca ma obowiązek, zgodnie z przepisami, podpisać z nieletnim pracownikiem odpowiednią umowę.

Na jaką umowę zatrudnić pracownika sezonowego?

Prace klasyfikowane jako sezonowe to czynności, przed podjęciem których konieczne jest dopełnienie wszystkich formalności między pracownikiem, a pracodawcą. Tylko w takiej formie praca jest legalna i chroni interes obu stron. Nie istnieje przy tym odrębny wzór dokumentu, który obowiązywałby w przypadku zatrudnienia o tymczasowym charakterze. Pracodawca może podpisać z zatrudnianą osobą każdą umowę, która jest zgodna z treścią przepisów. W dużej mierze fakt ten odpowiada na pytanie, czy praca sezonowa liczy się do emerytury – bez względu na to, czy chodzi o pracę podejmowaną w Polsce, czy za granicą, w kraju członkowskim Unii Europejskiej.

Umowy, które można podpisać z pracownikiem sezonowym, to:

• umowa o pracę na czas określony lub okres próbny, która obwarowana jest takimi samymi zasadami, jak umowa zawierana w nietymczasowym trybie;
• umowa cywilnoprawna, a więc o dzieło lub zleczenie, która dotyczy świadczenia określonych usług i w swojej treści pozwala na większą swobodę jej formułowania;
• umowa o pomocy przy zbiorach, która dotyczy zbiorów owoców, warzyw, roślin zielarskich, tytoniu, chmielu, tj. ich zbierania, usuwania zbędnych części, sortowania, a do której w dużej mierze stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego;
• umowa o pracę tymczasową, w tym wypadku sezonową, która też nakłada na przedsiębiorcę obowiązek odprowadzania składek, m.in. na emeryturę;
• umowa absolwencka, będąca rodzajem kontraktu zawieranego w celu zdobycia doświadczenia zawodowego w danej dziedzinie i która podpisywana jest przez praktykanta i podmiot przyjmujący na praktykę.

Sezonowa forma zatrudnienia to dobre rozwiązanie dla uczniów, studentów, osób chcących zdobyć praktyczne umiejętności i wiedzę w wybranej branży oraz każdego, komu odpowiada dorywczy charakter wykonywania na rzecz pracodawcy pewnych usług. Legalne zatrudnienie jest przy tym priorytetem i ubezpiecza interes zarówno pracownika sezonowego, jak i osoby zatrudniającej według określonych przepisów.