Jak udokumentować pracę za granicą do emerytury?
Przepisy prawne dotyczące emerytur są dość skomplikowane. Trudności z ich interpretacją mogą mieć zwłaszcza te osoby, które pracowały nie tylko w Polsce, ale również za granicą. Niniejszy wpis poświęcony jest problematyce udokumentowania pracy zagranicznej w celu uzyskania świadczeń emerytalnych w Polsce.
Wskazujemy w szczególności, kiedy uzyskanie dokumentacji jest potrzebne i co powinna ona obejmować. Skupiamy się na omówieniu sytuacji osób, które były zatrudnione w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Zapraszamy do lektury!
Praca za granicą – emerytura na starych zasadach
Zacznijmy od opisu sytuacji osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 r., które nabywają prawo do emerytury pod warunkiem zaliczenia określonych ustawowo okresów ubezpieczenia społecznego – 20 lat w przypadku kobiet i 25 w przypadku mężczyzn (zob. art. 27-28 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, czyli tzw. ustawy emerytalnej).
Jeżeli taka osoba jest zainteresowana uzyskaniem prawa do emerytury w Polsce i nie posiada okresu ubezpieczenia wymaganego do uzyskania świadczenia emerytalnego, wówczas prawo nakazuje uwzględnić jej zagraniczne okresy ubezpieczenia ze wszystkich innych państw członkowskich UE, w których była zatrudniona.
W celu obliczenia wysokości świadczenia stosuje się w takiej sytuacji tzw. zasadę proporcjonalności. Na czym ona polega? Załóżmy, że Jan pracował 10 lat w Polsce i 15 lat w Holandii. ZUS najpierw zsumuje obydwa okresy – ustali tzw. emeryturę teoretyczną – a następnie obliczy kwotę faktycznego świadczenia, wykorzystując stosunek okresu zatrudnienia w Polsce (10 lat) do emerytury teoretycznej (25 lat) – można go wyrazić w postaci ułamka jako 10/25. Jeżeli kwota w ramach emerytury teoretycznej wyniesie np. 1000 zł, ZUS faktycznie wypłaci Janowi 10/25 x 1000 zł, czyli 400 zł. Aby uzyskać pozostałą kwotę, Jan powinien zgłosić się do holenderskiego odpowiednika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który obliczy wysokość świadczenia przysługującą mu za pracę w Holandii.
Tak określony sposób liczenia okresów ubezpieczenia przewiduje rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) z 29 kwietnia 2004 roku w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.
Przyznanie polskiej emerytury osobom urodzonym po 31 grudnia 1948 r. – nowe zasady
Powyżej scharakteryzowanych zasad nie stosuje się w przypadku osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. (zob. art. 24 i in. ustawy o emeryturach i rentach z FUS), czyli korzystających z nowej emerytury Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, której uzyskanie nie zależy od długości okresów ubezpieczenia. Wysokość emerytury przysługującej tym osobom ustala się wyłącznie na podstawie polskich okresów ubezpieczenia i nie bierze się pod uwagę okresów ubezpieczenia w innych państwach członkowskich UE. Warto jednak pamiętać, że osoby, które pobierają emeryturę w Polsce na nowych zasadach, mogą liczyć na uzyskanie dopłaty do minimum, jeśli wysokość świadczeń jest w ich przypadku niższa od obowiązującej w Polsce kwoty najniższej emerytury.
Jak udokumentować pracę zagraniczną do emerytury?
Jak widać, odpowiednie udokumentowanie pracy zagranicznej może okazać się niezwykle ważne dla osoby, która chciałaby uzyskać emeryturę na starych zasadach, bądź uzyskać dopłatę do minimum. Co powinna obejmować dokumentacja stażu pracy, którą przekazujemy do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych? Podstawowym źródłem wiedzy o przepracowanych latach jest świadectwo pracy, czyli dokument wydawany pracownikowi przez pracodawcę w związku z zakończeniem danego stosunku pracy. Oprócz tego za dokumenty potwierdzające pracę zagraniczną uznaje się umowę o pracę zawartą z pracodawcą, wyciągi z konta bankowego, a także informacje zawarte w formularzu unijnym E-207, dotyczące przebiegu ubezpieczenia osoby ubezpieczonej w danym państwie.
Mamy nadzieję, że niniejszy wpis okazał się pomocny i dostarczył wyczerpujących informacji w zakresie tego, jak udokumentować pracę za granicą do emerytury.
